Trong bối cảnh các bảo tàng đang chuyển mình mạnh mẽ theo hướng hiện đại hóa và chuyển đổi số, công tác truyền thông và quản lý hình ảnh ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động và mở rộng công chúng. Bài viết tập trung phân tích sự cần thiết của việc xây dựng bộ nhận diện thương hiệu cho Bảo tàng Tôn Đức Thắng như một hướng tiếp cận mới trong chiến lược truyền thông bảo tàng. Trên cơ sở đánh giá thực trạng, bài viết đề xuất định hướng xây dựng hệ thống nhận diện thương hiệu toàn diện, góp phần hiện đại hóa hoạt động truyền thông, nâng cao khả năng kết nối với công chúng, đặc biệt là giới trẻ, đồng thời lan tỏa sâu rộng các giá trị lịch sử, nhân văn gắn với Chủ tịch Tôn Đức Thắng.
Từ khóa: Bảo tàng, nhận diện thương hiệu, truyền thông bảo tàng, chuyển đổi số, Bảo tàng Tôn Đức Thắng.
Trong xu thế phát triển của bảo tàng học hiện đại, bảo tàng không còn đơn thuần là nơi lưu giữ và trưng bày hiện vật, mà đã trở thành không gian văn hóa – giáo dục – trải nghiệm, đóng vai trò tích cực trong đời sống xã hội. Cùng với sự thay đổi này, hoạt động truyền thông bảo tàng cũng đứng trước yêu cầu phải đổi mới về tư duy, phương thức và công cụ nhằm thích ứng với nhu cầu ngày càng đa dạng của công chúng.
Một trong những giải pháp mang tính chiến lược được nhiều bảo tàng trên thế giới áp dụng là xây dựng bộ nhận diện thương hiệu (Brand Identity System). Bộ nhận diện thương hiệu không chỉ là hệ thống các yếu tố đồ họa, mà còn là phương tiện thể hiện bản sắc, tầm nhìn và giá trị cốt lõi của bảo tàng, qua đó góp phần nâng cao vị thế và sức ảnh hưởng trong cộng đồng.
Bảo tàng Tôn Đức Thắng là thiết chế văn hóa có ý nghĩa đặc biệt trong hệ thống bảo tàng Việt Nam, nơi lưu giữ, giới thiệu và lan tỏa các giá trị lịch sử và nhân cách của Chủ tịch Tôn Đức Thắng – người tiêu biểu cho giai cấp công nhân Việt Nam và tinh thần đại đoàn kết dân tộc.
Tuy nhiên, trong bối cảnh các bảo tàng đang đẩy mạnh chuyển đổi số và hội nhập truyền thông, hình ảnh nhận diện của Bảo tàng Tôn Đức Thắng hiện vẫn chủ yếu dựa trên logo đơn lẻ, chưa hình thành một hệ thống nhận diện thương hiệu đồng bộ. Sự thiếu thống nhất giữa màu sắc, phông chữ, ấn phẩm truyền thông, không gian trưng bày và các sản phẩm lưu niệm đã phần nào làm giảm hiệu quả truyền thông, đồng thời chưa tạo được ấn tượng mạnh mẽ đối với công chúng, đặc biệt là giới trẻ - nhóm đối tượng có xu hướng tiếp cận văn hóa thông qua hình ảnh trực quan và nền tảng số.
Thực trạng này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải xây dựng một bộ nhận diện thương hiệu toàn diện, góp phần đổi mới hình ảnh, nâng cao hiệu quả quảng bá và tăng cường khả năng kết nối giữa bảo tàng với công chúng. Vì vậy, Bảo tàng Tôn Đức Thắng tổ chức sinh hoạt chuyên môn và tọa đàm khoa học với chủ đề “Xây dựng bộ nhận diện thương hiệu của Bảo tàng Tôn Đức Thắng” nhằm tạo diễn đàn trao đổi học thuật, tiếp nhận ý kiến đóng góp của các chuyên gia, các nhà khoa học và những người làm công tác nghiên cứu, bảo tàng học. Thông qua tọa đàm khoa học, Bảo tàng hướng tới việc xây dựng bộ nhận diện thương hiệu có cơ sở khoa học, tính hệ thống và tính đặc thù, góp phần nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục truyền thống và khẳng định vị thế, hình ảnh của Bảo tàng Tôn Đức Thắng trong đời sống văn hóa – xã hội.
Theo định hướng được thảo luận tại buổi sinh hoạt chuyên môn và buổi tọa đàm khoa học bộ nhận diện thương hiệu của Bảo tàng Tôn Đức Thắng” cần được xây dựng như một hệ thống thống nhất, bao gồm cả yếu tố hữu hình và vô hình.
Hệ thống nhận diện hữu hình bao gồm: logo, bảng màu chủ đạo, kiểu chữ, khẩu hiệu (slogan), đồ họa ứng dụng, mẫu ấn phẩm truyền thông, đồng phục nhân viên và các sản phẩm lưu niệm. Trên cơ sở logo hiện có, việc nghiên cứu, điều chỉnh phông chữ và bảng màu sẽ giúp hình ảnh bảo tàng vừa mang tính hiện đại, vừa giữ được nét trang nghiêm và gần gũi.
Các màu sắc được đề xuất gồm:
• Màu đỏ: biểu trưng cho lý tưởng cách mạng và tinh thần cống hiến;
• Màu vàng: gợi nhắc truyền thống dân tộc và các giá trị lịch sử;
• Màu xanh: đại diện cho giai cấp công nhân và tinh thần lao động bền bỉ;
• Màu xám: Hiện đại và bền vững.
Bên cạnh yếu tố thị giác, bộ nhận diện thương hiệu cần thể hiện rõ các giá trị vô hình của bảo tàng, bao gồm giá trị cốt lõi, sứ mệnh, tầm nhìn và câu chuyện thương hiệu. Những yếu tố này phản ánh phong cách sống giản dị, trung thực, tận tụy và nhân ái của Chủ tịch Tôn Đức Thắng, qua đó tạo chiều sâu cho hình ảnh thương hiệu và tăng tính kết nối cảm xúc với công chúng.
Việc xây dựng một slogan ngắn gọn, dễ nhớ, thể hiện rõ tinh thần và giá trị cốt lõi của bảo tàng như “Lan tỏa giá trị lao động - truyền cảm hứng cống hiến” sẽ góp phần truyền tải thông điệp thương hiệu một cách nhất quán và hiệu quả.
Bộ nhận diện thương hiệu cần được triển khai đồng bộ trên nhiều phương diện nhằm đảm bảo tính nhất quán và khả năng nhận diện cao, bao gồm:
- Không gian trưng bày và hệ thống chỉ dẫn: áp dụng thống nhất màu sắc, kiểu chữ và biểu trưng để tạo nên trải nghiệm tham quan chuyên nghiệp, thân thiện và dễ tiếp cận.
- Ấn phẩm truyền thông: đồng bộ thiết kế trên các ấn phẩm in ấn và trực tuyến như tờ rơi, vé tham quan, poster, website, fanpage, banner và video quảng bá.
- Ấn phẩm dành cho văn phòng và sản phẩm lưu niệm: thiết kế đồng phục nhân viên và các sản phẩm quà tặng mang dấu ấn thương hiệu, vừa phục vụ truyền thông, vừa tạo giá trị kinh tế - văn hóa.
- Truyền thông số: phát triển giao diện website hiện đại, tăng cường hiện diện trên các nền tảng mạng xã hội với nội dung sáng tạo, có tính tương tác cao, hướng đến công chúng trẻ.
Xây dựng bộ nhận diện thương hiệu không chỉ là hoạt động thiết kế đồ họa, mà là một chiến lược truyền thông có chiều sâu, góp phần củng cố hình ảnh chuyên nghiệp, hiện đại và thân thiện của bảo tàng. Đối với Bảo tàng Tôn Đức Thắng, hệ thống nhận diện thương hiệu được xây dựng và triển khai đồng bộ sẽ giúp nâng cao hiệu quả truyền thông, mở rộng công chúng, tăng cường khả năng hội nhập trong hệ thống bảo tàng Việt Nam và khu vực.
Trong bối cảnh chuyển đổi số và hội nhập toàn cầu, đây là bước đi tất yếu nhằm giúp Bảo tàng Tôn Đức Thắng khẳng định vị thế, lan tỏa sâu rộng tinh thần đoàn kết của Chủ tịch Tôn Đức Thắng – biểu tượng tiêu biểu của sự cống hiến và đoàn kết dân tộc.
Qua buổi sinh hoạt chuyên môn và tọa đàm khoa học, các ý kiến của chuyên gia và nhà khoa học đã được tiếp thu, làm cơ sở để đơn vị sớm xây dựng kế hoạch tổ chức thi thiết kế bộ nhận diện thương hiệu của Bảo tàng Tôn Đức Thắng, với các nội dung cụ thể về mục tiêu, tiến độ, kinh phí để hướng tới triển khai thực hiện trong năm 2026./.
Sinh hoạt chuyên môn chủ đề “Xây dựng bộ nhận diện thương hiệu Bảo tàng Tôn Đức Thắng”
Sinh hoạt chuyên môn chủ đề “Xây dựng bộ nhận diện thương hiệu Bảo tàng Tôn Đức Thắng”
Tọa đàm khoa học chủ đề “Xây dựng bộ nhận diện thương hiệu Bảo tàng Tôn Đức Thắng”
Ông Trương Kim Quân – Phó trưởng Phòng Di sản văn hóa, Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh
chia sẻ ý kiến tại tọa đàm khoa học
Bà Nguyễn Ngọc Điệp – Giám đốc Bảo tàng Chiến dịch Miền Đông Nam Bộ chia sẻ ý kiến tại tọa đàm khoa học
Thạc sỹ Nguyễn Đình Thịnh – Phó phụ trách khoa Di sản và Văn hóa dân tộc
Trường Đại học Văn hóa Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ ý kiến tại tọa đàm khoa học
Thạc sỹ Trương Ân Triêm – Giàng viên Khoa Mỹ thuật Công nghiệp
Trường Đại học Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh
chia sẻ ý kiến tại tọa đàm khoa học
Thạc sỹ Lê Công An – Phòng Công tác Chính trị học sinh – sinh viên Trường Đại học Tôn Đức Thắng
chia sẻ ý kiến tại tọa đàm khoa học
Đăng ký tham quan